Hoofdlijnen Turap 2 2024

Twee keer per jaar maakt het college een tussenrapportage - de 'Turap' - voor de gemeenteraad. In de Turap is de stand van zaken geduid rondom de uitvoering van de in de begroting voor 2024 opgenomen ambities, doelen en inspanningen binnen de verschillende programma's. Ook worden de verwachte financiële afwijkingen over het lopende jaar 2024 vermeld. Die ontstaan door autonome ontwikkelingen, maar ook door de uitvoering van moties en het aanpakken van urgente knelpunten in lopend beleid.

Financieel beeld
In Turap-1 meldden we een verwacht tekort van € 16,6 miljoen in 2024. Dit is het saldo van zowel positieve als negatieve afwijkingen.

In Turap-2 verwachten we een restant overschot van € 0,8 miljoen. Het tekort uit Turap-1 wordt met name verminderd door het inzetten van € 10,5 miljoen aan bezuinigingsopties. Deze meldden wij eerder bij de Turap-1. Daarnaast wordt het tekort verminderd door per saldo € 6,9 miljoen aan positieve afwijkingen. Hiervan betreft € 0,4 miljoen actualisatie van eerder in Turap-1 gemelde afwijkingen en € 6,5 miljoen nieuwe afwijkingen.

In de jaarrekening over 2024 zal de definitieve afwijking bekend worden. In onderstaande tabel is dit schematisch weergegeven.

Hoe koersen we met onze doelen en inspanningen?
In deze Turap liggen de meeste doelen en inspanningen op koers. Een greep hieruit: we zetten goede stappen om de veiligheid in Arnhem te vergroten. We pakken de overlast en (veelvoorkomende) criminaliteit dagelijks aan. We hebben een duurzaam mobiliteitsplan opgesteld en deze aan de raad voorgelegd. Daarin zetten we in op een mobiliteitstransitie, waarbij eerst de voetganger komt, dan de fietser, vervolgens het OV en tot slot de auto.
Het nieuwe beleidsrijke integrale huisvestingsplan voor het funderend onderwijs is aangenomen door de raad. Dit gaan we verder gaan uitwerken in een uitvoeringsagenda met aandacht voor inbedding van en aansluiting op bredere gebiedsontwikkelingen in de stad. We werken aan verbreding van het cultuurbereik en de participatie. Dit doen we door vernieuwing van ons cultuurbeleid om zo beter aan te sluiten op ontwikkelingen in de sector en de maatschappij.
We blijven ons inzetten om te voorkomen dat inwoners schulden opbouwen en/of in de armoede terecht komen en we blijven ons inzetten om inwoners de nodige zorg en ondersteuning te kunnen bieden. Met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers zijn afspraken gemaakt over toekomstbestendige opvang in Arnhem. We stimuleren sporten en bewegen en zorgen dat de stad optimaal profiteert van topsport(evenementen). We liggen op koers in de realisatie van de (lange termijn) klimaatdoelen, zoals de CO2-reductie. We werken aan het compleet maken en het blijven actualiseren van het Omgevingsplan. In dit plan komen alle thema’s over de fysieke leefomgeving samen.
We gaan uitvoering geven aan de nieuwe Woonvisie, die wonen in Arnhem eerlijker moet gaan maken en we om de doelen te behalen voor voldoende woningen werken we aan concrete investeringsplannen en grondexploitaties. We investeren in het Nationaal Programma Arnhem-Oost. Het vastgestelde uitvoeringsplan vormt een goede basis voor de langjarige aanpak die nodig is om de achterstanden op het gebied van onder andere onderwijs in de vijf wijken van Arnhem-Oost aan te pakken. We starten met een groot aantal activiteiten die zichtbaar en voelbaar zijn in de wijken en die via inbreng van partners en bewoners tot stand zijn gekomen.

Er zijn ook onderwerpen die (nog) niet geheel op koers liggen. Dit komt onder meer door de huidige arbeidsmarkt met personele schaarste waardoor we op onderdelen onvoldoende capaciteit hebben om onze ambities uit te voeren. Daarnaast speelt werkdruk een rol. Bovendien hebben zowel wij als onze partners te maken met stijgende kosten, onzekere marktontwikkelingen, netcongestie en stikstofbeperkingen. Een voorbeeld van onderwerpen die (nog) niet geheel op koers liggen: de aanpak van digitale criminaliteit, een beter en schoner taxivervoer inclusief het verduurzamen van het taxibeleid en de inspanningen rondom erfgoed. Het blijkt nog niet in voldoende mate mogelijk om kwetsbare inwoners zelfstandig (begeleid) te laten wonen vanwege onvoldoende aanbod van geschikte woningen. Het doel om 6500 woningen aardgasvrij te maken is complex als gevolg van de marktomstandigheden. De uitbreiding van de woonwagenlocaties kampt met vertraging en de reductie van de hoeveelheid restafval ligt nog niet op koers.

Toelichting doelen en inspanningen
In Turap 2 wordt de voortgang aangegeven van alle doelen en inspanningen die in de Begroting 2024 zijn opgenomen. Per doel en inspanning is de stand van zaken beschreven. Ook wordt bij de doelen en inspanningen de status aangegeven door middel van verschillende icoontjes. Deze icoontjes houden het volgende in:

• Groene pijl schuin omhoog  - Het doel/ de activiteit loopt op koers
• Oranje pijl naar rechts  - Het doel/ de activiteit loopt gedeeltelijk op koers
• Rode pijl schuin omlaag  -  Het doel/ de activiteiten lopen niet op koers
• Groen vinkje - Het doel/ de activiteit is gerealiseerd

Presentatie baten en lasten
De presentatie van de baten en de lasten die in de begroting van 2024 is gebruikt, is doorgezet in deze Turap. Daarom wordt een positief bedrag gepresenteerd op het moment dat er sprake is van meer baten of meer lasten. Concreet betekent dit dat als er hogere lasten zijn, dit als een positief bedrag in de lasten is gepresenteerd. Dit veroorzaakt een nadeel voor de algemene reserve. Wanneer een negatief bedrag als afwijking in de lasten is gepresenteerd, betekent dit dat er sprake is van minder lasten, dus een voordeel voor de algemene reserve.
Wat betreft de baten werkt dit hetzelfde: een positieve afwijking in de baten betekent hogere baten en een voordeel voor de algemene reserve. Of een afwijking een voordeel of nadeel voor de algemene reserve veroorzaakt, is eveneens weergegeven in de kolommen in de bijlagen.

Tabel afwijkingen
Per afwijking is in de tabellen de nodige informatie verstrekt. Hieronder is per kolom aangegeven welke informatie wordt weergegeven:

• T1: is de afwijking al in Turap 1 opgenomen: een J in deze kolom staat voor 'Ja', een JB in deze kolom staat voor 'Ja als bezuinigingsoptie' en een N in deze kolom staat voor 'Nee'.
• I/S: Is de afwijking incidenteel of structureel;
• AR/BR: Komt de afwijking ten gunste of laste van de algemene reserve (AR) of een bestemmingsreserve (BR);
• B: Wordt de afwijking in de begroting verwerkt met bijgevoegde begrotingswijziging.

Begrotingswijziging
Bij deze Turap is een begrotingswijziging opgenomen. De afwijkingen in de Turap welke zijn opgenomen in de begrotingswijziging moeten namelijk in het kader van de begrotingsrechtmatigheid in de begroting verwerkt worden. Alle in de Turap genoemde afwijkingen in bijlage 1 worden in de begroting verwerkt.

Leeswijzer
In het volgende hoofdstuk wordt het financiële totaalbeeld geschetst, waarbij toegelicht wordt hoe Turap 1 en Turap 2 in samenhang met elkaar gelezen moeten worden. Waar Turap 1 alleen de verwachte financiële afwijkingen beschrijft, wordt in deze Turap 2 in de bijlagen een integraal overzicht gegeven van de voortgang op de beleidsdoelen en inspanningen in combinatie met een verwachte financiële prognose. Zowel de exploitatie als de voortgang op de investeringen wordt toegelicht. Tevens staan we stil bij de beheersing van de verbonden partijen, lichten we de voortgang op de overgehevelde budgetten uit 2023 toe en blikken we vooruit naar de budgetoverhevelingen 2024. Tot slot wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken op de bij de Begroting 2024 aangenomen moties en amendementen.