Voortgang doelen en financiële afwijkingen per programma

Actualisatie BUIG (baten en lasten)
De lastenstijging van € 7,6 miljoen is het gevolg van de stijging van de uitkeringsprijs en gebaseerd op de meest actuele prognose van het aantal inwoners met een bijstandsuitkering.
Ter (gedeeltelijke) compensatie zijn de baten gestegen met € 4,5 miljoen euro. Per saldo betekent dit een stijging van het tekort met € 3,1 miljoen euro.

De systematiek van BUIG maakt de omvang van het budget dat Arnhem ontvangt moeilijk voorspelbaar.
In mei 2024 is het nader voorlopig budget bekend geworden. Vanwege een daling van het macrobudget (als gevolg van lagere uitgaven in 2023) ontvangt Arnhem 1,7 miljoen minder baten ten opzichte van de baten die in het voorlopig budget bekend waren gemaakt. Het knelpunt dat nu is opgevoerd betreft de meest actuele stand van het saldo BUIG (budget wat ontvangen wordt en prognose van de uitgaven voor BUIG lasten) en het saldo dat reeds is opgenomen in de begroting. Er is in Arnhem structureel sprake van een tekort op de bijstandslasten ten opzichte van de BUIG ontvangsten. We ramen in de begroting structureel dit tekort.
Voor het overige deel wordt standaard een risicobedrag opgenomen. Het risico bestaat uit 10% van het beschikbare actuele budget, minus het deel wat reeds in de begroting is opgenomen als tekort.

Incidentele middelen SW infrastructuur
Vanuit het Rijk zijn er extra middelen beschikbaar gesteld om een impuls te geven voor het toekomstbestendig maken van de SW bedrijven. Arnhem ontvangt in 2024 een bedrag van € 898.000. Voor dit bedrag worden in afstemming met de regiogemeenten plannen gemaakt.

Gemeentefonds Meicirculaire - Dienstverlening Armoede en Schuldhulpverlening
Taakmutatie dienstverlening gemeenten: aanpak armoede en schulden (circa € 650.000 structureel vanaf 2024): Vanuit de Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden, die in juli 2022 aan de Tweede Kamer is gepresenteerd, heeft het kabinet via het gemeentefonds € 40 miljoen aan structurele middelen voor betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn voor 2023 incidenteel aan gemeenten beschikbaar gesteld. De toekenning vanaf 2024 zal structureel plaatsvinden om gemeenten verder in staat te stellen om strategisch en doelgericht te handelen en hun activiteiten uit te breiden zoals het verdubbelen van het gebruik van schuldhulpverlening en het bevorderen van activiteiten om armoede onder kinderen te bestrijden. De baten zijn verwerkt in het voordeel op het gemeentefonds op S00, de lasten worden in dit programma gerealiseerd.

Actualisatie WSW
Voor het jaar 2024 is het effect van de verandering in SW-lasten een nadeel van per saldo € 624.000. Dit bedrag bestaat uit een stijging van de lasten van € 1,9 miljoen en een incidenteel voordeel uit 2023 van € 1,3 miljoen.
De stijging van de lasten is gebaseerd op de meest recente opgave van de MGR (maart 2024). Het nadeel wordt grotendeels veroorzaakt door een prijsstijging. De kosten per SW’er zijn gestegen als gevolg van de CAO-stijging zoals opgenomen in de septembercirculaire;

Als gevolg van hogere uitstroom dan begroot en een lagere CAO dan begroot is er in 2023 een incidenteel voordeel behaald van € 1,3 miljoen. Dit voordeel komt in 2024 in de exploitatie van Arnhem.

Studietoeslag
Vanaf april 2022 is de regeling individuele studietoeslag overgegaan van aanvraag bijzondere bijstand naar een inkomensregeling. Deze landelijke regeling is voor mensen die door een structurele fysieke beperking niet in staat zijn om zelf inkomen te verdienen naast hun studie. De wijziging van de regeling heeft tot gevolg dat de aanvraag nu met terugwerkende kracht kan worden gedaan tot ingangsdatum. Alle aanvragen die in 2023 zijn gedaan worden met terugwerkende kracht toegekend. Het is mogelijk om 5 jaar lang (vanaf april 2022) de toeslag met terugwerkende kracht aan te vragen. Voor 2024 was reeds een hoger bedrag begroot. Met de huidige inzichten is de verwachting dat nog € 300.000 extra nodig is in 2024.

Actualisatie Buitengemeenten in 2024
Vanuit het rijk zijn er extra middelen beschikbaar gesteld voor Participatie. Onderdeel van deze extra middelen is een compensatie van loon- en prijsstijgingen voor de SW. Deze hadden wij reeds in onze begroting geraamd. Gemiddeld betalen gemeenten een eigen bijdrage van 10% op de SW loonkosten lasten. Het overige deel wordt via het gemeentefonds vergoed. De compensatie is hoger dan gemiddeld waardoor de eigen bijdrage lager is geworden.

Arnhem ontvangt als centrumgemeente via het gemeentefonds ook de vergoeding voor de medewerkers SW die bij Scalabor werken, maar buiten onze arbeidsmarktregio wonen (de zogenoemde buitengemeenten). Het gaat om ongeveer 50 mensen, die dus in onze regio werken, maar wonen in bijvoorbeeld Montferland of Renkum. Dit zijn medewerkers die meestal al bij Scalobor werkten (soms al tientallen jaren) en op enig moment buiten de arbeidsmarktregiogrenzen zijn gaan wonen.

In de modulaire gemeenschappelijke regeling is vastgelegd dat de 11 gemeenten van arbeidsmarktregio Midden-Gelderland de bovengenoemde eigen bijdrage van de buitengemeenten betalen (na verhuizing buiten de regio). Hetzelfde geldt andersom ook als mensen hier wonen en in andere arbeidsmarktregio werken. Deze afspraak geldt in ieder geval sinds de MGR formeel werkgever werd van de SW (2019).

De hogere vergoeding SW leidt daarom tot een terugbetaling in 2024 van € 145.000 aan de regiogemeentes ter compensatie van de eigen bijdrage voor de buitengemeenten.

Gemeentefonds Meicirculaire - GF DU Regio doelspecifieke aanpak
DU doelgroepspecifieke aanpak (€ 137.000 in 2024): In het kader van het plan van aanpak ‘Statushouders aan het werk’ en de hervorming van de arbeidsmarktinfrastructuur van het ministerie van SZW, is in 2023 budget ter beschikking gesteld aan centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio’s voor een regionale doelgroepspecifieke aanpak. Het beoogde doel daarvan is om de arbeidsparticipatie van statushouders en andere kwetsbare groepen te vergroten en hen extra te ondersteunen. De baten zijn verwerkt in het voordeel op het gemeentefonds op S00, de lasten worden in dit programma gerealiseerd.

Voordeel MGR 2023
Zie voor toelichting programma S07.

Resultaat Scalabor 2023
Scalabor heeft in 2023 financieel een goed jaar gedraaid met een jaarresultaat van € 847.000. Gemeente Arnhem is enig aandeelhouder van Scalabor. In de AvA van 2 juli j.l. is ingestemd met het voorstel van Scalabor om dit resultaat aan de aandeelhouder uit te keren. Dit uitkering zal na de zomer plaatsvinden.